Ivo Niehisme
Ik ben geen trouwe volger van het koningshuis, maar op vrijdagavond belandde ik op NPO1, waar het verjaardagsinterview met Prinses Margriet werd uitgezonden. Ivo Niehe, de zelfuitgeroepen koning van de interviews, wist op zijn kenmerkende wijze de Prinses en haar familie te bewegen iets van hun persoonlijke leven vrij te geven. Hoewel de inhoud mij niet echt heel erg interesseerde, begon er tijdens de monologen van Ivo iets aan mij te knagen. Wat was er aan de hand, waarom fascineerde dit beeld en geluid mij?
En toen viel het kwartje. Het was de bijzondere interviewtechniek. Ivo stelde geen open vragen! Hij deelde zijn bevindingen en conclusies met de geïnterviewde persoon en vroeg vervolgens om een bevestiging. Nee, hij vroeg niet eens om bevestiging, na zijn stelling viel hij stil. Ik weet dat het vroeger ongepast was om leden van de koninklijke familie direct een vraag te stellen. Maar Ivo vond het wel gepast om regelmatig “hè” te zeggen, dus een vraag stellen mag dan vast ook wel.
De Prinses en haar familie voldeden toch vaak aan de verwachting en spraken min of meer een bevestiging uit. Maar menig keer viel er een stilte, verscheen een opgetrokken wenkbrauw en soms zelfs een verwarde blik. Waarna op koninklijke wijze het gênante moment van de volkomen misvatting werd omzeild met een antwoord dat bevestigde, noch ontkende. Het kwam op mij erg ongemakkelijk over.
Ivo bracht met zijn vooringenomen stellingen de Prinses diverse keren in verlegenheid. Maar het was niet alleen vervelend voor haar. De kijker kreeg ook weinig spannends en nieuws te horen. Immers, alles wat Ivo naar voren bracht. Zijn redactie had prima research uitgevoerd op internet, kranten, boeken en oude tv-momenten. Grote kans dat wij het zelf dus ook al een keer gelezen of gezien hebben. Hij sneed keurig volgens het boekje zijn hoofdonderwerp aan, gooide er nog twee keer een verdiepende opmerking overheen en stapte door naar het volgende onderwerp. Precies zoals hij op de journalistenschool heeft geleerd. Keurig, maar oersaai, niet spontaan en te veel geregisseerd. Het had veel weg van de rubriek “vijf vragen aan” uit de schoolkrant.
Als coach en mediator weet je dat open vragen ontzettend belangrijk zijn. Wie, wat, waar, hoe en in hoeverre zijn de woorden om een vraag mee te starten. Als je met iemand verder wilt komen en nieuwe paden in een gesprek wilt ontdekken, is het erg handig om zonder mening te zijn, geen vooroordeel te hebben en geen partij te kiezen. Vooral een natuurlijke nieuwsgierigheid en oprechte interesse in de wereld van de ander helpt je ontdekken wat er allemaal ervaren en gevoeld wordt. Als je echt interesse hebt, begin je met een vraag, je luistert naar het antwoord, je stelt daar een vraag over, krijgt een antwoord en eventueel stel je daarover nog een vraag. Vervolgens stel je een nieuwe vraag. Zo ontstaat een gesprek met respect en interesse in elkaar. Wij noemen dat de Afdeling Doorvragen (AD).
Natuurlijk zal de Prinses nooit het achterste van haar tong laten zien. Daar is ze verstandig genoeg voor. Maar we hadden haar misschien beter leren kennen, nu ze 70 is geworden, als onze Ivo zichzelf wat minder op de voorgrond had gezet. Als zij niet slechts het decor was in de grote Ivo Niehe show, was het een mooie kans geweest voor Nederland om net iets meer van haar te kunnen zien.
Koninklijke Hoogheid, van harte gefeliciteerd!