Waarheid (is voor iedereen anders)
Elke keer verwonder ik mij over de stelligheid, de overtuiging van het gelijk hebben en het zien als de enige waarheid dat partijen ten toon stellen. Als ik aan een nieuwe conflictbemiddeling begin, beschouw ik elke zaak neutraal, onafhankelijk en vooral zonder oordeel.
Na het inlezen van de documenten en daarna de behandeling met partijen komen er gezichten bij. De casus gaat leven en ademen.
Als conflictbemiddelaar is het de kunst feiten en meningen uit elkaar te houden. Een overtuigend betoog klinkt geloofwaardig, maar is het de waarheid? En is een niet overtuigend betoog minder waar omdat men zich niet zo goed kan uitdrukken?
Als je naar een begrafenis gaat, wordt vaak een levensloop van de overledene verteld. Wellicht is het je opgevallen dat er bijna altijd positieve herinneringen worden opgehaald. Soms is het zelfs moeilijk voor te stellen dat de toespraak over de overledene gaat. De waarheid is dus voor iedereen anders. Iets aandikken, beter voordoen of niet belichten of zelfs ontkennen behoren daartoe.
Actueel zijn nu de verkiezingen voor de leden van de Tweede Kamer op 15 maart. Nog nooit zijn er zo veel kiezers geweest die niet weten op welke partij ze gaan stemmen.
Waarom is dat zo? Ook hier gaat het om de waarheid. Wat is een belofte waard. Wie vertrouw je. Hoe denkt men de plannen waar te kunnen maken. Ten koste van wat gaat dat. En blijf je trouw aan je kiezer als er compromissen gesloten moeten worden?
Als ik de mens beschouw, vraag ik mij vaak af hoe iemand werkelijk is. Welke waarheid zien we. Is iemand thuis, bij het gezin, een ander mens? Kan iemand echt menen wat men zegt? Welke rol of spel wordt er gespeeld?
Het antwoord is niet zomaar te geven. Wat we zien zijn diepgewortelde overtuigingen die als subjectieve waarheid naar de oppervlakte komen. De verschillen worden onder een vergrootglas gelegd. En we lopen met een grote boog om waar we het hetzelfde over denken.
Bij conflictbemiddeling komt het allemaal langs. De kunst is om eerst het probleem helder te krijgen. We zien dan dat vaak een deel van het probleem al wordt opgelost. Daarna kijken we vooral waar we het over eens zijn. Vervolgens blijft een deel over waar we kijken wat de feitelijke waarheid is en komen zo mogelijk tot een oplossing die voor beide partijen aanvaardbaar is. Tenzij een van de partijen de feitelijke waarheid niet kan aantonen en bakzeil haalt.
En natuurlijk wordt je als conflictbemiddelaar bespeeld door partijen om met hun waarheid mee te gaan. Het mag allemaal, maar ik weet dat de waarheid voor iedereen anders is.